Tình hình chất lượng nước, xâm nhập mặn trên các tuyến sông tỉnh Long An ngày 27 và 28/12/2023 (15 và 16/11/2023 Âm lịch)
Đối chiếu so với cùng kỳ năm 2022-2023 (theo ngày âm lịch), độ mặn trên Sông Rạch Cát cao hơn từ 1,2 - 2,8 g/l; Sông Vàm Cỏ cao hơn từ 1,6 - 2,2 g/l (riêng trạm Cầu Nổi, huyện Cần Đước thấp hơn 1,0 g/l); Sông Vàm Cỏ Đông cao hơn 0,4 - 3,4 g/l; Sông Tra thấp hơn 0,3 g/l;
Đối chiếu so với cùng kỳ năm 2020 (theo ngày âm lịch), độ mặn trên Sông Rạch Cát thấp hơn từ 2,20 - 4,70 g/l; Sông Vàm Cỏ thấp hơn 1,3 g/l; Sông Vàm Cỏ Đông thấp hơn từ 1,0 - 1,80 g/l; Sông Tra thấp hơn 7,3 g/l.
Bảng tổng hợp số liệu chất lượng nước, độ mặn tại các điểm đo như sau:
| STT | ĐIỂM ĐO | NGÀY ĐO | ĐỘ MẶN (g/l) | So Thông báo CLN ngày 25/12/2023 | So cùng kỳ năm 2022-2023 (theo ÂL) | So cùng kỳ năm 2020 (theo ÂL) |
| I. Sông Rạch Cát | | | | | | |
| 1 | Cống Xóm Lũy - huyện Cần Đước | 27/12 (15/11âl) | 11,3 | Tăng 3,8 | Cao hơn 2,6 | Thấp hơn 3,8 |
| 2 | Cống Ông Hiếu - huyện Cần Giuộc | 28/12 (16/11âl) | 8,5 | Tăng 0,6 | Cao hơn 1,2 | Thấp hơn 4,7 |
| 3 | Cống Nha Ràm - huyện Cần Đước | 27/12 | 10,1 | Tăng 3,6 | Cao hơn 2,8 | Thấp hơn 2,2 |
| II. Sông Vàm Cỏ | | | | | | |
| 4 | Cống Bến Trễ - huyện Cần Đước | 28/12 | 6,7 | Tăng 2,2 | Cao hơn 2,2 | Thấp hơn 3,2 |
| 5 | Cầu Nổi - huyện Cần Đước | 28/12 | 5,3 | Tăng 0,4 | Thấp hơn 1,0 | Thấp hơn 6,4 |
| 6 | Cột Đèn Đỏ - Châu Thành | 28/12 | 7,4 | Bằng | Cao hơn 1,6 | Thấp hơn 3,7 |
| III. Sông Vàm Cỏ Đông | | | | | | |
| 7 | Cống Xóm Bồ - huyện Cần Đước | 28/12 | 4,5 | Tăng 1,9 | Cao hơn 3,4 | Thấp hơn 2,7 |
| 8 | Cống Bà Xiểng - huyện Cần Đước | 28/12 | 3,5 | Tăng 2,5 | Cao hơn 3,1 | Thấp hơn 2,4 |
| 9 | Cống Đôi Ma - huyện Cần Đước | 28/12 | 2,2 | Tăng 1,7 | Cao hơn 2,2 | Thấp hơn 1,6 |
| 10 | Cống Ông Bình huyện Cần Đước | 27/12 | 1,8 | Tăng 1,8 | Cao hơn 1,8 | Thấp hơn 1,1 |
| 11 | Cống Rạch Chanh - huyện Bến Lức | 28/12 | 0,4 | Tăng 0,4 | Cao hơn 0,4 | Thấp hơn 1,2 |
| IV | Sông Tra | | | | | |
| 12 | Cống Rạch Tôm - huyện Châu Thành | 28/12 | 1,2 | Bằng | Thấp hơn 0,3 | Thấp hơn 7,3 |
Giới hạn ranh mặn 1 g/l và 4 g/l trên 2 sông Vàm Cỏ:
- Trên sông Vàm Cỏ Đông
+ Độ mặn 1,0 g/l vượt qua cống Ông Bình, huyện Cần Đước (1,8 g/l), cách cửa sông Soài Rạp khoảng 48km; (so với cùng kỳ năm 2022-2023 theo ngày Âm lịch, độ mặn vượt qua cống Xóm Bồ, huyện Cần Đước (1,1 g/l), cách cửa sông Soài Rạp khoảng 40 km; so với cùng kỳ năm 2020 theo ngày Âm lịch, gần đến cầu Bến Lức, huyện Bến Lức (0,9 g/l), cách sông Soài Rạp khoảng 58 km).
+ Độ mặn 4,0 g/l vượt qua cống Xóm Bồ, huyện Cần Đước (4,5 g/l), cách cửa sông Soài Rạp khoảng 40km; (so với cùng kỳ năm 2022-2023 theo ngày âm lịch, độ mặn 4,0 g/l chưa xuất hiện trên sông Vàm Cỏ Đông; so với cùng kỳ năm 2020 theo ngày âm lịch, độ mặn 4,0 g/l gần đến cống Đôi Ma, huyện Cần Đước (3,8 g/l), cách sông Soài Rạp khoảng 47 km.
- Trên sông Vàm Cỏ Tây
+ Độ mặn 1,0 g/l chưa xuất hiện trên sông Vàm Cỏ Tây, (so với với cùng kỳ năm 2022-2023 theo ngày Âm lịch, độ mặn 1,0 g/l chưa xuất hiện trên sông Vàm Cỏ Tây; so với cùng kỳ năm 2020 theo ngày Âm lịch, độ mặn 1,0 g/l vượt qua cống Bình Tâm, thành phố Tân An (1,1 g/l), cách cửa sông soài Rạp khoảng 66 km).
Dự báo: Trong vài ngày tới, do vào kỳ triều kém nên khả năng độ mặn sẽ giảm nhẹ.
Theo bản tin dự báo của Trung tâm dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia (từ tháng 11/2023 đến tháng 4/2024): Trong các tháng mùa khô 2023-2024, tình trạng hạn, thiếu nước, xâm nhập mặn vùng ĐBSCL có khả nặng sẽ đến sớm hơn và nghiệm trọng. Độ mặn cao nhất trên sông Vàm Cỏ xuất hiện vào khoảng giữa tháng 4/2024 tại Cầu Nổi ở mức 18-21 (g/l), tại Tân An (sông Vàm Cỏ Tây), Bến Lức (sông Vàm Cỏ Đông) độ mặn dao động từ 10-12 (g/l); ranh mặn 4,0 (g/l) có thể lên đến 120-130 km tính từ cửa sông Soài Rạp, xấp xỉ cùng kỳ mùa khô 2015-2016.
Theo bản tin của Viện Khoa học Thủy lợi miền Nam dự báo nguồn nước vùng Đồng bằng sông Cửu Long phục vụ chỉ đạo sản xuất và điều hành cấp nước mùa kiệt 2023-2024 (từ ngày 28/12/2023 đến ngày 04/01/2024): Trong tuần từ ngày 28/12/2023 đến ngày 04/01/2024, mặn giảm dần trên các cửa sông, ranh mặn 4 g/l cách biển 15-25 km, nguồn nước còn thuận lợi, các địa phương vận hành hợp lý các công trình kiểm soát mặn để lấy nước phục vụ sản xuất.
Đáng chú ý, tích nước ở các bậc thang thủy điện phía thượng nguồn thuộc Trung Quốc năm 2023 được xem là có bất thường, hồ Nuozhadu ở phía dưới chuỗi bậc thang thủy điện Trung quốc mới tích dưới 50% dung tích hữu ích. Vì vậy, có thể xảy ra vận hành tích nước ở hồ này làm mất đi nguồn nước điều tiết xuống hạ lưu từ khu vực thượng nguồn vào một số thời điểm, chính vì vậy các địa phương cần tiếp tục theo dõi nguồn nước, chủ động các giải pháp ứng phó khi cần để đảm bảo ổn định sản xuất.
Dự báo nguồn nước về ĐBSCL mùa khô 2023-2024 thuộc nhóm năm ít nước, xâm nhập mặn đến sớm và sâu hơn trung bình nhiều năm. Mặn cao nhất ở tháng 2 và 3 với ranh giới mặn 4g/1 từ 50 - 65km từ cửa sông. Tích nước bất thường có thể làm mặn vào sâu 5 - 70km, các địa phương chủ động các giải pháp thích ứng với hạn hán và xâm nhập mặn trong năm ở điều kiện như dự báo.
Theo Đài Khí tượng Thuỷ văn tỉnh Long An về dự báo độ mặn trên 02 sông Vàm Cỏ mùa khô 2023 - 2024: Trong mùa khô 2023-2024, tổng lượng dòng chảy từ thượng nguồn sông Mekong về đầu nguồn sông Cửu Long có khả năng thấp hơn TBNN. Mực nước đầu nguồn sông Long An chịu ảnh hưởng mạnh của thủy triều và ở mức xấp xỉ TBNN, xâm nhập mặn vùng cửa sông Long An ở mức cao hơn TBNN.
Trong trường hợp cực đoan, thời gian thiếu mưa kéo dài kết hợp với việc sử dụng và khai thác tài nguyên nước trong khu vực (tăng sử dụng nước trên các dòng nhánh và trữ nước tại các đập) sẽ làm cho tình trạng hạn, thiếu nước, xâm nhập mặn kéo dài hơn và trở nên trầm trọng hơn. Lân cận Cầu Nổi (VC) không có nước ngọt trong suốt mùa khô kể cả vào lúc triều thấp.
Để chủ động phòng ngừa và có các giải pháp ứng phó kịp thời, hiệu quả với tình hình hạn, xâm nhập mặn có khả năng xảy ra gay gắt trong mùa khô 2023- 2024, đảm bảo cung cấp nguồn nước ngọt phục vụ sản xuất nông nghiệp vụ Đông Xuân 2023-2024 và dân sinh an toàn, hạn chế tình trạng thiếu hụt nguồn nước nghiêm trọng tương tự như mùa khô 2019-2020 và 2015-2016 trong hệ thống công trình thủy lợi.
Đề nghị Trung tâm Quản lý Khai thác công trình Thủy lợi Long An phối hợp với Phòng Nông nghiệp và PTNT, Trung tâm Dịch vụ Nông nghiệp các huyện phía Nam và thành phố Tân An thường xuyên theo dõi diễn biến độ mặn và xây dựng kế hoạch vận hành các cống đầu mối hợp lý, kiểm tra và có kế hoạch xử lý triệt để các cửa cống bị rò rỉ để phủ bạt, thay thế các ron cửa cống bị hư hỏng để tránh tình trạng nước mặn xâm nhập vào bên trong nội đồng nhằm đảm bảo nguồn nước tưới phục vụ sản xuất nông nghiệp và cấp nước sinh hoạt cho người dân.
Đề nghị UBND các huyện phía Nam và thành phố Tân An chỉ đạo các cơ quan chuyên môn ở địa phương thường xuyên theo dõi, cập nhật tình hình chất lượng nước trên website Phòng, chống thiên tai của tỉnh (http://pctt.longan.gov.vn), hoặc fanpage: https://www.facebook.com/ThongtinPCTTLongAn và trên các bản tin dự báo, cảnh báo về nguồn nước, xâm nhập mặn của cơ quan chuyên môn về Khí tượng Thủy văn như: Trung tâm dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia (http://www.nchmf.gov.vn), Viện Khoa học Thủy lợi miền Nam (http://www.siwrr.org.vn), Đài Khí tượng Thủy văn tỉnh Long An để kịp thời thông tin, tuyên truyền rộng rãi đến người dân trên các đài truyền thanh huyện, xã về tình hình chất lượng nguồn nước trên các tuyến sông và trong nội đồng, đồng thời khuyến cáo người dân không lấy nước ở các khu vực đã bị nhiễm mặn; tranh thủ lấy nước, tích trữ nước vào ao, đồng ruộng, các trang thiết bị có thể trữ nước (bồn chứa, túi chứa nước …) khi nguồn nước còn dồi dào và nước mặn chưa xâm nhập vào các kênh, rạch nội đồng, sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả, tránh lãng phí và làm ô nhiễm nguồn nước nhằm đảm bảo cung cấp đủ nguồn nước tưới phục vụ sản xuất và sinh hoạt an toàn./.
VPTT BCH PCTT và TKCN tỉnh